Haiku

Η αξία της τέχνης στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου είναι αδιαμφισβήτητη. Την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική, τη ζωγραφική, τη μουσική, ακόμα και τις τέχνες του θεάματος μπορεί να τις συναντήσει κανείς στην καθημερινότητά του χωρίς να τις αποζητήσει συνειδητά με την επίσκεψή του σε ένα μουσείο, σε μια γκαλερί, ή σε ένα θέατρο. Έτσι, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα να μυηθούν στη χαρά και ικανοποίηση που προσφέρει η τέχνη στο αστικό περιβάλλον, όπου αναπόφευκτα θα απολαύσουν ένα μεγαλοπρεπές αρχιτεκτόνημα, ένα εντυπωσιακό γλυπτό, τη ζωγραφική, τη μουσική. Για να διαβάσει κανείς λογοτεχνία, όμως, θα πρέπει να το επιδιώξει με την ανάγνωση ενός βιβλίου ή ενός λογοτεχνικού περιοδικού, παραδείγματος χάριν, ή να την αναζητήσει στο διαδίκτυο. Απαιτείται δηλαδή η λήψη πρωτοβουλίας από μέρους του ιδίου του ατόμου για να έρθει σε επαφή με τη λογοτεχνία.

Στόχος του πρότζεκτ Χαϊκού – η Ποίηση στους Δρόμους της Πόλης είναι να ανατρέψει αυτό το δεδομένο τοποθετώντας κυριολεκτικά την λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα την ποίηση στο αστικό περιβάλλον της Λευκωσίας. Έτσι η ποίηση, θα διεισδύσει στην καθημερινότητα των πολιτών και θα βρεθεί εκεί που δεν περιμένει κανείς ότι θα τη διαβάσει - στον δρόμο, έξω από καφέ και εστιατόρια, έξω από παντοπωλεία ή στη στάση του λεωφορείου.

Το ασύγχρονο διαδικτυακό εργαστήρι συγγραφής χαϊκού του Room for Art αποτελεί μία από τις βασικές δράσεις του πρότζεκτ «Χαϊκού – Η Ποίηση στους Δρόμους της Πόλης». Το εργαστήρι, εκτείνεται σε περίοδο τεσσάρων εβδομάδων, από τις 20 Μαρτίου μέχρι τις 20 Απριλίου 2022 και είναι ανοικτό και ΔΩΡΕΑΝ σε όλους όσους επιθυμούν να συμμετάσχουν.

Αξιοποιώντας τη ψηφιακή τεχνολογία, το εργαστήρι έχει σχεδιαστεί με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι προσβάσιμο από όσο το δυνατό μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να το παρακολουθήσουν στον προσωπικό τους χώρο, στον δικό τους χρόνο και με τον δικό τους ρυθμό.

Κατά τη διάρκειά του, οι συντονιστές του εργαστηρίου, θα παρουσιάσουν εκπαιδευτικό υλικό, πηγές και παραπομπές σε σχέση με τα ποιήματα Χαϊκού, την ιστορία και την παράδοση της φόρμας, τις ιδιαιτερότητές της, θα δώσουν παραδείγματα και ασκήσεις δημιουργικής γραφής. Ταυτόχρονα, οι συμμετέχοντες θα μπορούν να υποβάλουν τα ερωτήματά τους, τις ασκήσεις, αλλά και τα δικά τους Χαϊκού για σχολιασμό και ανατροφοδότηση με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας.

Το εκπαιδευτικό υλικό θα βρίσκεται αναρτημένο στην ειδική ιστοσελίδα αφιερωμένη στο πρότζεκτ «Χαϊκού – Η Ποίηση στους Δρόμους της Πόλης» και τις δράσεις του.

Συντονιστές του εργαστηρίου είναι οι λογοτέχνες Ερατώ Ιωάννου και Χρίστος Ρ. Τσιαήλης.

Ακολουθείστε το Room for Art στο facebook για ενημερώσεις.

Η Ιστορία του Ιαπωνικού Χαϊκού

Η περίοδος Χεϊάν στην ιαπωνική ιστορία, ονομάζεται η χρονική περίοδος μεταξύ 794 και 1185 κατά την οποία παρατηρείται μεγάλη άνθηση στον ιαπωνικό πολιτισμό. Σε αυτό το διάστημα αποτελεί κοινωνική απαίτηση να είναι κανείς σε θέση να αναγνωρίσει, να εκτιμήσει και να απαγγείλει ποίηση. Σύντομες ποιητικές φόρμες (tanka) γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλείς. Τα ποιήματα αποκτούν σιγά-σιγά πολύ συγκεκριμένη μορφή: το τρίστιχο 5-7-5 το οποίο ακολουθείται από ένα ζευγάρι από επτασύλλαβους στίχους.

Εξέλιξη αυτής της μορφής αποτελεί το renga (συνδεδεμένος στίχος) και το kusari-no-renga (αλυσίδες συνδεδεμένου στίχου). Η απαγγελία ποιημάτων σε αυτές τις μορφές γίνεται παιχνίδι ψυχαγωγίας στα σαλόνια της υψηλής κοινωνίας.

Κατά τα μέσα του 16ου αιώνα όμως, παρατηρείται μια μεταστροφή της ιαπωνικής ποίησης που την απαλλάσσει από τη σοβαρότητα. Αυτή τη σοβαρότητα την διαδέχονται ο ανάλαφρος τόνος και μια πιο παιχνιδιάρικη διάθεση. Αυτή η νέα ποιητική, που παίρνει το όνομα Haikai, αποτελείται από ένα αρχικό τρίστιχο, το hokku το οποίο συνιστά και το πιο σημαντικό μέρος του ποιήματος. Είχε δύο βασικές απαιτήσεις: μια λέξη που να υποδηλώνει μία εποχή (kireji) και μια "κοφτή" λέξη ή θαυμαστικό.

Περί τα τέλη του δέκατου έβδομου αιώνα, ο ποιητής Ματσούο Μπασό, ενσταλάζει μία νέα αντίληψη και μια νέα αισθητική στην ποιητική μετατρέποντας το hokku σε ανεξάρτητο, αυτόνομο ποίημα, που αργότερα θα γίνει γνωστό ως haiku.

Στο “On Love and Barley: Haiku of Basho [μτφ: Περί Αγάπης και Κριθαριού: Τα Χαϊκού του Μπασό]”, η Lucien Stryk γράφει:

Το ώριμο στυλ haiku του Μπασό, Shofu, είναι γνωστό όχι μόνο για το karumi, αλλά και για δύο άλλα αισθητικά ιδανικά εμπνευσμένα από το Ζεν: το sabi και το wabi. Το Sabi υποδηλώνει μεστή μοναξιά και στο Zen συνδέεται με πρώιμη μοναστική εμπειρία, όταν καλλιεργείται υψηλός βαθμός απόσπασης. Το Wabi μπορεί να περιγραφεί ως το πνεύμα της φτώχειας, μια εκτίμηση της απλότητας, όπως ίσως επιτυγχάνεται πληρέστερα στην τελετή τσαγιού, η οποία, από τα απλά σκεύη που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία του τσαγιού μέχρι την ίδια τη δομή της καλύβας τσαγιού, τιμά τους ταπεινούς.

Ο Μπάσο ήταν επίσης ένας από τους πρώτους υποστηρικτές του αυθόρμητου ύφους. Πίστευε και κήρυττε την έννοια του Shasei (επιτόπια σύνθεση και ιχνηλάτηση του θέματος στην προέλευσή του). Ο Μπασό αποκτά τεράστια επιρροή με τη σχολή haiku, Tenro, η οποία σύντομα αποκτά μεγάλη φήμη σε όλη την Ιαπωνία. Περιλαμβάνει περίπου δύο χιλιάδες μέλη σε όλη τη χώρα τα οποία πραγματοποιούν συναντήσεις σε ναούς, όπου γράφουν μέχρι και εκατό haiku την ημέρα. Στόχο αποτελεί η εστίαση στα αντικείμενα και μέσα από αυτή η είσοδος στην και το μοίρασμα της «ευαίσθητη/ς ζωή/ς και των συναισθημάτων».

Από την εποχή του Μπάσο, η ιστορία του haiku αντικατοπτρίζει το ιδεώδες Zen. Ενώ έχει περάσει από πολλούς μετασχηματισμούς, εξελίξεις και αναθεωρήσεις, το καλό haiku σήμερα είναι εκπληκτικά παρόμοιο με τη μορφή που ανέπτυξε ο Μπασό τον 17ο αιώνα.

Τι πρέπει λοιπόν να πετύχει ο Χαϊκού; Τι πρέπει να παρέχει στον αναγνώστη; Σύμφωνα με τους κλασικούς haiku ποιητές της Ιαπωνίας, το haiku θα πρέπει να παρουσιάσει στον αναγνώστη μια παρατήρηση ενός φυσικού, συνηθισμένου γεγονότος, με τις πιο απλές λέξεις, χωρίς λεκτική ‘εξαπάτηση’. To haiku χαρακτηρίζεται κατά κύριο λόγο από την απλότητα. Είναι η «αρπαγή» μίας μόνο στιγμής από την ακατάπαυστη ροή του χρόνου. Ένα απόσταγμα. Μια αποκρυστάλλωση. Τίποτα περισσότερο.

Από όλες τις μορφές ποίησης, το haiku ίσως είναι ίσως το η πιο απαιτητική μορφή για τον αναγνώστη. Απαιτεί τη συμμετοχή του αναγνώστη, επειδή το haiku απλώς προτείνει κάτι με την ελπίδα ότι ο αναγνώστης θα καταφέρει να δει μέσα στα, μέχρι στιγμής, άγνωστα βάθη του εαυτού του. Χωρίς τη διεισδυτική ματιά του αναγνώστη, το haiku δεν είναι τίποτα.

Πηγές και επιπρόσθετο υλικό:

https://www.britannica.com/art/haiku

https://thehaikufoundation.org/new-to-haiku-what-is-haiku-2/

https://litkicks.com/historyofhaiku/

https://thehaikufoundation.org/

http://www.poiein.gr/2008/07/06/aeuiico-iee-iaieuoco-haiku-aueiy/

https://goaravetisyan.ru/el/chto-takoe-haiku-kak-napisat-hokku-yaponskaya-poeziya-dlya-vseh-chto-takoe-haiku/

Έρευνα και κείμενο: Ερατώ Ιωάννου

Η Δομή του Χαϊκού – παραλλαγές, εξέλιξη – Παραδείγματα – Όχι Ρίμα και Άλλες Απαγορεύσεις

Ξεκινώντας την ανάλυσή μας για τη μορφή του παραδοσιακού χαϊκού, ας πούμε μερικά πράγματα για το τι δεν είναι το χαϊκού, καθώς η επίτευξη της απλότητας αποτελεί και το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του. Σημειώνουμε ενδεικτικά ότι το χαϊκού δεν χρειάζεται εμπλουτισμό με τη μορφή ομοιοκαταληξιών, μεταφορών, προσωποποίησης φυσικών αντικειμένων και φαινομένων, ούτε αναλυτική αντιπαραβολή και σύγκριση με ανθρώπινα συναισθήματα και διαπροσωπικές σχέσεις ή σχολιασμούς του ποιητή πάνω στις έννοιες που χρησιμοποιεί, πχ. «το σκεπτικό φεγγάρι» ή «η υπέροχη αγάπη μας». Επίσης στην τέχνη του χαϊκού δεν έχει περάσει, ή τουλάχιστον, επικρατήσει η σύγχρονη τάση της αποδόμησης και του σπασίματος των λέξεων. Τέλος, οι ποιητές των χαϊκού αποφεύγουν την ασχήμια, την υποκειμενικότητα, και την αφαίρεση. Το χαϊκού είναι «γυμνή, απέριττη» ποίηση.

Ας δούμε τώρα τι είναι ακριβώς το Χαϊκού.

Τα Χαϊκού (Haiku) είναι μια μορφή ιαπωνικής ποίησης, που μεταφράζεται ως “αστείος στίχος”. Διαρκεί όσο κρατάει μια ανάσα. Πρόκειται για την πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο και προέρχεται από την Ιαπωνία του Μεσαίωνα. Ο Masaoka Shiki το 1890 καθιέρωσε τον όρο χαϊκού με τη μορφή που είναι γνωστό έως και σήμερα.

Ένα ποίημα χαϊκού αποτελείται συνήθως από 17 συλλαβές, και χωρίζεται σε τρεις γραμμές (στίχους) ακολουθώντας το μοτίβο των 5-7-5 συλλαβών. Κατά κύριο λόγο έχει θέμα τη φύση και τις εποχές του χρόνου, παρόλο που στη σύγχρονη εποχή συμπεριλαμβάνει και το αστικό τοπίο σε πιο μοντέρνες εκδοχές, χωρίς όμως να ξεφεύγει από τους βασικούς κανόνες που θα αναλύσουμε αργότερα.

Συνήθως περιγράφει μια στιγμιαία εμπειρία, μια αίσθηση ή ένα βαθύτερο συναίσθημα (το οποίο δεν αποκαλύπτεται παρά μόνο περιφραστικά), μια εικόνα της φύσης, ή στιγμές ομορφιάς και αρμονίας. Τα χαϊκού χρησιμοποιούν τη γλώσσα της αίσθησης για να εκφράσουν συναισθήματα και εικόνες. Αποδεχόμενος το γεγονός ότι οι λέξεις ποτέ δεν είναι αρκετές για να συμπεριλάβουν το μεγαλείο και τις προεκτάσεις μιας στιγμιαίας εμπειρίας, ο ποιητής δημιουργεί ένα περίγραμμα της ιδέας χρησιμοποιώντας την πρώτη ύλη που αντλεί από τον περιβάλλοντα κόσμο, προσκαλώντας ταυτόχρονα τον αναγνώστη να φανταστεί και να δομήσει τη μεγαλύτερη αλήθεια που αποκρύβεται. Έτσι ο αναγνώστης «συνεργεί» στη δημιουργία.

Σημαντικό για τη δομή του ιαπωνικού χαϊκού είναι και το γεγονός ότι ακολούθησε μια συγκεκριμένη πρακτική σε σχέση με το σύστημα των εικόνων, τη σύνθεση και το λεξιλόγιο. Βασίστηκε στο σύστημα Kiru (διαχωρισμός) με σκοπό τη δημιουργία μιας σύντομης φόρμας με δύο μέρη που αποτελείται από ιδέες ή εικόνες που δημιουργούν αντίθεση (2 πρώτες γραμμές σε αντίθεση με τον τελικό στίχο) και συνδέει μια προσωρινή, φευγαλέα στιγμή που αποτυπώθηκε όταν ο ποιητής βρισκόταν σε μια συγκεκριμένη ψυχολογική κατάσταση, την οποία ο ποιητής ούτε αναφέρει, ούτε αναλύει. Την υποδηλώνει μέσα από τις εικόνες του εκάστοτε χαϊκού.

Σχεδόν πάντα αναφέρεται σε μια εποχή του χρόνου, πράγμα που καθορίζεται από τη χρήση μιας εποχιακής λέξης (Kigo), η οποία δίνει ένα πολύ συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο εποχής και χώρου (ανθισμένες αμυγδαλιές, πεύκο, πράσινο σιτάρι, πρωινό αεράκι, τζίτζικας), ή στην πιο σύγχρονη εποχή μοντέρνες, αστικές λέξεις (γκρίζος ουρανοξύστης, το ξηρό πάρκο, λευκό πεζοδρόμιο). Η κάθε μια από αυτές τις λέξεις αντιπροσωπεύει μια εποχή και η κάθε εποχή αντιπροσωπεύει μια συναισθηματική κατάσταση, και το σύνολό τους αποτυπώνει μια «χαϊκού στιγμή» (haiku moment), για την οποία θα μιλήσουμε στη συνέχεια.

Εν κατακλείδι, μπορούμε να πούμε ότι τα χαϊκού είναι τόσο πολύ βασισμένα στην απλότητα της φύσης και των εποχών του χρόνου, που δυνητικά ο κάθε άνθρωπος με λίγη εκπαίδευση μπορεί να γίνει ποιητής χαϊκού.

Έρευνα και κείμενο Χρίστος Ρ. Τσιαήλης

Άσκηση:

Απαντήστε στις ακόλουθες ασκήσεις πολλαπλής επιλογής:

1. Ποιος είναι ο συνδυασμός συλλαβών του χαΪκού:

α. 5-6-5 β. 4-7-4 γ. 5-7-5 δ. 6-5-6

2. Ποια από τις ακόλουθες λέξεις ΔΕΝ θα ταίριαζε σε ένα χαϊκού:

α. φύση β. φύλλο γ. στέγη δ. αέρας

3. Ποια από τις ακόλουθες τεχνικές ΔΕΝ ταιριάζει στη δημιουργία ενός χαϊκού:

α. χωρισμός στίχων β. ομοιοκαταληξία γ. σημεία στίξης δ. συντομογραφία (σύνθλιψη)

4. Ποια από τις ακόλουθες λέξεις θα ταίριαζε περισσότερο σε ένα χαϊκού:

α. παρακινδυνευμένο β. χώμα γ. σεισμόπληκτοι δ. διαστρωμάτωση

5. ποια εποχή και συναίσθημα θα περιέγραφε καλύτερα ο στίχος: «σάνδαλο στο ποτάμι»

α. άνοιξη και ευτυχία β. καλοκαίρι και μοναξιά γ. χειμώνας και ελπίδα δ. φθινόπωρο και ευτυχία

Άσκηση: Χρίστος Ρ. Τσιαήλης

λύσεις: 1-γ, 2-α, 3-β, 4-β, 5-β

Για τα Χαϊκού είπαν …

Τα Χαϊκού πρέπει να προκαλούν μια συναισθηματική αντίδραση από τον αναγνώστη ... για να ανάψει η σπίθα που προκαλεί δημιουργικό στοχασμό ... Δρουν ως λογοτεχνικές παρουσίες ... οράματα των εποχιακών διαφοροποιήσεων της φύσης ... Είναι συναισθηματικά χρωματισμένες λέξεις, αμυδρά αντιληπτό αισθητηριακό τρεμόπαιγμα ... λογοτεχνικά χαρακτικά διαυγών οραμάτων που μεταφέρονται στο μυαλό των αναγνωστών ... Πρέπει να λειτουργούν ως αισθητηριακοί καταλύτες […] όλα αυτά ωθούν τον αναγνώστη να συνεχίσει να εξερευνά την αισθητηριακή εμπειρία που προκαλείται από το στυλό του συγγραφέα ... Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η λογοτεχνική σκιαγράφηση του ποιητή προορίζεται να λειτουργήσει ... ως δημιουργικές μούσες με τις οποίες οι αναγνώστες μπορούν να αντλήσουν και να εφαρμόσουν βιωματικά στα δικά τους καλλιτεχνικά ιδιώματα ... από εκείνο το διαυγές μέρος μέσα στα κεφάλια τους... όπου το μάτι του μυαλού τους μπορεί να πυροδοτήσει τα δικά τους δημιουργικά οράματα.

Haiku are meant to evoke an emotional response from the reader … to light the spark that triggers creative rumination … They act as literary manifestations … visions of nature’s seasonal modulations … They’re emotionally tinged words, barely perceptible sensory flickers … literary etchings of lucid visions transposed into the minds of its readers … They’re meant to act as sensory catalysts […] all of which prompts the reader to continue exploring the sensory experience elicited from the writer’s pen … This is how the literary sketching of poets are intended to function … as creative muses with which readers can draw from and viscerally apply to their own artistic idioms … from that lucid space within their heads … where their mind’s eye can spark their own creative visions.

― Bukusai Ashagawa

Το Χαϊκού δεν είναι μια κραυγή, ένα ουρλιαχτό, ένας αναστεναγμός ή ένα χασμουρητό˙ μάλλον, είναι η βαθιά ανάσα της ζωής.

Haiku is not a shriek, a howl, a sigh, or a yawn; rather, it is the deep breath of life.

― Santōka Taneda, Mountain Tasting: Haiku and Journals of Santoka Taneda

Η ανάγνωση Χαϊκού είναι τέχνη όπως είναι και η συγγραφή του. Ο αναγνώστης χρειάζεται να κάνει μια παύση και να ακούσει τις σιωπές, να νιώσει τα κενά μεταξύ των λέξεων, και να ταξιδέψει στα βάθη πολλών πολύχρωμων κόσμων.

Reading haiku is as much an art as writing it. The reader needs to pause and listen to the silences, to feel the spaces between the words, and to journey into the depths of many multi-colored worlds.

― Harley King, Mother, Don’t Lock Me In That Closet!

Η ανάγνωση Χαϊκού είναι όπως η θέαση μιας φωτογραφίας ή ενός πίνακα. Το Χαϊκού είναι μία στιγμή στον χρόνο, απομονωμένη, που την κρατάς ψηλά για θέαση.

Reading haiku is like viewing a photograph or a painting. A haiku is a moment of time, isolated, and held up for viewing.

― Harley King, Mother, Don’t Lock Me In That Closet!

Μετάφραση στα Ελληνικά: Ερατώ Ιωάννου

Πηγές και επιπρόσθετο υλικό:

https://penumbrahaiku.wordpress.com/quotes-about-haiku/

Παρατηρώ και Αφουγκράζομαι – Η Eποχή

Τα χαϊκού, αναφέρονται σε μια εποχή του χρόνου, πράγμα που καθορίζεται από τη χρήση μιας εποχιακής λέξης (Κίγκο), δίνοντας κάθε φορά ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς (Ανθισμένες κερασιές, ιτιές, άνοιξη, αηδόνι, αύρα, καλοκαίρι, φθινόπωρο, κόκκινα φύλλα, παγετός, χαλάζι, κρίνα).

Η εποχή δεν χρειάζεται να αναφερθεί ρητά αλλά μπορεί να φανερωθεί μέσω του υπαινιγμού με τη χρήση άλλων λέξεων.

Στο διάσημο Χαϊκού του βατράχου, για παράδειγμα, η λέξη «βάτραχος» συνιστά την εποχική λέξη που υποδηλώνει την άνοιξη.

παλιά λίμνη
ένας βάτραχος μέσα πηδά
ήχος νερού

[πηγή: Π. Καγιαλής, Χρ. Ντουνιά, Θεοδ. Μέντη, Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου. Βιβλίο Εκπαιδευτικού, ΟΕΔΒ, Αθήνα, χ.χ., σ. 114]

Στην Ιαπωνία, η εποχιακή λέξη ενεργοποιεί μια σειρά πολιτιστικών διασυνδέσεων που έχουν αναπτυχθεί, τελειοποιηθεί και μεταδοθεί, για πάνω από χίλια χρόνια οι οποίες διατηρούνται, μετασχηματίζονται και μεταλαμπαδεύονται από γενιά σε γενιά μέσω εποχιακών εγχειριδίων, τα οποία παραμένουν σε ευρεία χρήση σήμερα.

Οι εποχιακές αυτές λέξεις σχηματίζουν μία πυραμίδα. Στην κορυφή της πυραμίδας από την εποχή του Μπασό μέχρι και σήμερα, βρίσκουμε τις λέξεις: ο κούκος (hototogisu) για το καλοκαίρι, τα άνθη κερασιάς για την άνοιξη, το χιόνι για το χειμώνα, τα φωτεινά φύλλα του φθινοπώρου και το φεγγάρι για το φθινόπωρο. Στο μέσο της πυραμίδας βρίσκουμε παραδείγματα όπως ανοιξιάτικη βροχή (harusame), άνθη πορτοκαλιάς (hanatachibana), αηδόνια των θάμνων (uguisu), ιτιά (yanagi), κ.λπ. Στη βάση της πυραμίδας βρίσκουμε ιδιωματικές και πιο καθημερινές εποχιακές λέξεις. Σε αντίθεση με τις κομψές και ρομαντικές εικόνες στην κορυφή της πυραμίδας, οι εποχιακές λέξεις στο κάτω μέρος προέρχονται από την καθημερινή, σύγχρονη, πιο κοινή ζωή. Παραδείγματα από την άνοιξη περιλαμβάνουν πικραλίδα (tanpopo), σκόρδο (ninniku), χρένο (wasabi) και αγάπη γάτας (neko no koi).

Συμβουλή/άσκηση:

Έχετε πάντα μαζί σας το προσωπικό σας ημερολόγιο όπου μπορείτε να γράφετε Χαϊκού με βάση τις παρατηρήσεις σας από την καθημερινή σας ζωή. Οι καταχωρήσεις σας μπορούν να ξεκινούν με ένα χαρακτηρισμό του περιβάλλοντος χώρου όπως «γκρίζα μέρα» ή «θολός ουρανός». Κοιτάχτε γύρω σας και αναρωτηθείτε: «Αλήθεια πώς μοιάζει αυτή η μέρα;» Η εποχιακή αναφορά πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του haiku και πρέπει να έχει απήχηση στο υπόλοιπο κείμενο.

Δείτε τα βίντεο που ακολουθούν για έμπνευση:

https://youtu.be/aBfJtTm_XD4

https://www.youtube.com/watch?v=q517AyipMnc

Πηγές και επιπρόσθετο υλικό:

http://www.haikupoet.com/definitions/beyond_the_haiku_moment.html

http://www.haikuworld.org/begin/ctrumbull.may2003.html

Έρευνα και κείμενο: Ερατώ Ιωάννου

Άσκηση:

Προ-γραφή

1) Επιλέξτε μία φωτογραφία η οποία απεικονίζει μία σκηνή από τη φύση ή από το αστικό περιβάλλον.

2) Φανταστείτε γύρω από τη φωτογραφία πέντε ακτίνες:

Τι βλέπω;

Τι ακούω;

Τι νιώθω (υφή)

Τι γεύομαι;

Τι μυρίζω;

Προσχέδιο

1) Χρησιμοποιείστε τις λεπτομέρειες για να γράψετε μία πρόταση

2) Βεβαιωθείτε ότι έχετε χρησιμοποιήσει λέξεις που υποδηλώνουν την εποχή και λέξεις που φανερώνουν τις αισθήσεις

3) Αφαιρέστε τις λέξεις που δεν δημιουργούν μια ξεκάθαρη εικόνα

Αναθεώρηση

1) Σπάστε την πρόταση σε τρεις γραμμές όπως ένα Χαϊκού

2) Μετρήστε τις συλλαβές σε κάθε γραμμή

3) Επεξεργαστείτε κάθε στίχο βάσει του αριθμού των συλλαβών και της επιλογής των λέξεων για να ταιριάξετε τους στίχους στην παραδοσιακή φόρμα (5-7-5)

Παραδείγματα:

http://www.haikupoetshut.com/vishaiku2.html

Άσκηση: Φύλλα του Φθινοπώρου

Παρακολουθείστε το βίντεο που ακολουθεί και γράψετε ένα ή περισσότερα χαϊκού έχοντας υπόψη σας τα ακόλουθα:

· Προσεκτική παρατήρηση

· Χρήση απλής γλώσσας

· Εστίαση σε φαινόμενα που διαφορετικά θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητα.

· Καταγραφή της στιγμής με ακριβείς εικόνες

· Παρουσίαση με καινοτόμους και μοναδικούς τρόπους, που οδηγούν σε νέες δυνατότητες να δούμε τον κόσμο.

· Η δομή του ποιήματος εφιστά την προσοχή στις ιδέες πίσω από τις παρατηρήσεις, και οδηγεί σε μια στιγμή ξαφνικής διορατικότητας – τη στιγμή haiku.

· Συμμόρφωση με το μοτίβο του 5-7-5.

Στο παραδοσιακό haiku, υπάρχει συχνά μια διαίρεση μεταξύ δύο μερών του ποιήματος. Μία άνω τελεία ή μία παύλα που εισάγεται στο ποίημα υποδεικνύει δύο διακριτά μέρη και εστιάζει την προσοχή στις σκέψεις πίσω από τις λέξεις.

Βίντεο:

https://youtu.be/fQf1vRJfDLg

Τα Χαϊκού σε Ελλάδα και Κύπρο

Στις αρχές του 20ου αιώνα, κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στην Ελλάδα το Χαϊκού, με τη δημοσίευση ενός θεωρητικού κειμένου του Σπυρίδωνα Δεβιάζη στο περιοδικό «Ίρις Αθηνών» (1904).

Τον Μάρτιο του 1925, ο Γεώργιος Σταυρόπουλος, θα δημοσιεύσει 6 ποιήματά του, με τίτλο: «Τρίστιχα», στο περιοδικό «Λυκαβηττός». Τα ποιήματα συνοδεύονται από ένα μικρό, πληροφοριακό κείμενο, γύρω από την ποίηση του χάι- κάι.

Τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου (1925), ο Νικόλαος Χάγιερ - Μπουφίδης, με το ψευδώνυμο Ίσαντρος Άρις, θα δημοσιεύσει στο περιοδικό «Νέα Τέχνη», «5 χάι-κάι», μαζί με σχετικό επίσης κείμενο για το είδος αυτό.

Μαύρο χελιδόνι Εκεί, στη Δύση,
σε παλιό πατάρι ω πορφυρένιες
φτεροκοπάει θύμισες της Αττικής.

Τον Δεκέμβριο του 1926, ο Κύπριος ποιητής, Παύλος Κριναίος - Μιχαηλίδης, θα παρουσιάσει 10 τρίστιχα, με τίτλο: «Χάι-Κάι», στο περιοδικό «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια».

«Ολιόγομο φεγγάρι»

Σαν ασημένιο ένα φλουρί

που στον λαιμό της το φορεί

και καμαρών’ η νύχτα.

«Μέρες»

Χάντρες στου Χρόνου τ’ ασκητή

το κομπολόι, που στη σιγή

της μοναξιάς του παίζει.

«Γαλαξίας»

Σαν καταρράχτης γιασεμιών

που σπάει στον άνθινο γιαλό

των Ηλυσίων*, και των ψυχών.

«Παπαρούνες στα στάχυα»

Στο χρυσοπέλαο των σταχυών

σα σημαδούρες πορφυρές,

κι οι πεταλούδες βάρκες.

[www.pi.ac.cy/pi/file/yap/keimena_kypriakis_logotexnias_b.pdf σελ. 94]

Tο 1940, εκδίδεται η συλλογή “Τετράδιο Γυμνασμάτων”, του Γ. Σεφέρη, η οποία περιλαμβάνει 16 ποιήματα.

Δεκαέξι χαϊκού

Τοῦτο τὸ ἀκαριαῖον…

ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ

Α΄

Στάξε στη λίμνη

μόνο μια στάλα κρασί

και σβήνει ο ήλιος.

Β΄

Στον κάμπο ούτ’ ένα

τετράφυλλο τριφύλλι·

ποιός φταίει απ’ τους τρεις;

Γ΄

Στον Κήπο του Μουσείου

Άδειες καρέκλες

τ’ αγάλματα γυρίσαν

στ’ άλλο μουσείο.

Δ΄

Να ’ναι η φωνή

πεθαμένων φίλων μας

ή φωνογράφος;

Ε΄

Τα δάχτυλά της

στο θαλασσί μαντίλι

κοίτα: κοράλλια.

ΣΤ΄

Συλλογισμένο

το στήθος της βαρύ

μες στον καθρέφτη.

Ζ΄

Φόρεσα πάλι

τη φυλλωσιά του δέντρου

κι εσύ βελάζεις.

Η΄

Νύχτα, ο αγέρας

ο χωρισμός απλώνει

και κυματίζει.

Θ΄

Νέα Μοίρα

Γυμνή γυναίκα

το ρόδι που έσπασε ήταν

γεμάτο αστέρια.

Ι΄

Τώρα σηκώνω

μια νεκρή πεταλούδα

χωρίς φτιασίδι.

ΙΑ΄

Πού να μαζεύεις

τα χίλια κομματάκια

του κάθε ανθρώπου.

ΙΒ΄

Άγονος Γραμμή

Το δοιάκι τί έχει;

Η βάρκα γράφει κύκλους

κι ούτε ένας γλάρος

ΙΓ΄

Άρρωστη Ερινύς

Δεν έχει μάτια

τα φίδια που κρατούσε

της τρων τα χέρια.

ΙΔ΄

Τούτη η κολόνα

έχει μια τρύπα, βλέπεις

την Περσεφόνη;

ΙΕ΄

Βουλιάζει ο κόσμος

κρατήσου, θα σ’ αφήσει

μόνο στον ήλιο.

ΙΣΤ΄

Γράφεις·

το μελάνι λιγόστεψε

η θάλασσα πληθαίνει.

Το 1969, ο Ζήσιμος Λορεντζάτος, να εκδώσει την δίκη του συλλογή με τίτλο «Αλφαβητάρι».

Το 1972 ο Ι. Δ. Αντωνίου, εκδίδει την συλλογή του: «Χάι-Κάι και Τάνκα».

Από το 1972 μέχρι σήμερα η δημιουργία ποιημάτων χαϊκού στην Ελλάδα και την Κύπρο σημείωσε μεγάλη ανάπτυξη. Στην «Ανθολογία Ελληνικού Χαϊκού» περιλαμβάνονται ποιήματα των

ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΑΠΟΣΤΟΛΑΤΟΥ, ΒΑΓΕΝΑ, ΒΛΑΧΟΥ, ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ, ΓΚΑΝΑ, ΓΚΡΗ, ΔΕΦΝΕΡ, ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ-ΠΑΠΑΔΗΜΑ, ΘΩΔΑ-ΜΠΟΥΡΑΤΖΗ, ΙΩΑΝΝΟΥ, ΚΑΛΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΑΡΑΒΙΔΑ, ΚΑΡΑΜΒΑΛΗ, ΚΑΡΑΤΑΡΑΚΗ, ΚΑΡΥΔΑ, ΚΑΨΑΛΗ, ΚΕΡΑΣΙΔΗ, ΚΕΡΕΣΤΕΤΖΗ-ΑΡΝΑΚΟΥΡΟΥ, ΚΕΦΑΛΑ, ΚΟΡΦΗ, ΚΡΥΝΑΙΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΛΑΔΑ, ΛΑΛΙΩΤΗ, ΛΑΤΑ, ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΥ, ΜΑΡΑΘΕΥΤΗ, ΜΑΥΡΙΩΤΗ, ΜΕΛΙΟΥ, ΜΗΤΑΚΟΥ, ΠΑΠΑΠΑΥΛΟΥ, ΠΑΤΙΛΗ, ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΑΒΙΝΑ, ΣΕΡΡΑ, ΣΕΦΕΡΗ, ΣΚΙΑΘΑ, ΣΤΑΥΡΟΥ, ΙΒΑΝΝΙΔΟΥ, ΤΟΥΜΑΝΙΔΗ, ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΤΣΑΦΑΡΑ, ΤΣΕΧΟΥ, ΥΔΡΑΙΟΥ, ΧΙΟΝΗ.

Πηγές και επιπρόσθετο υλικό:

https://grjpn-association.gr/%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%87%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%B1/

http://www.poiein.gr/2008/07/06/aeuiico-iee-iaieuoco-haiku-aueiy/

http://www.arxeion-politismou.gr/2018/02/Krinaios.html

http://www.24grammata.com/wp-content/uploads/2011/09/C.-Toumanidis-I-Poiisi-tou-Xaikou-stin-Ellada.pdf

Έκπληξη – The Haiku moment

Όπως έχουμε αναφέρει προηγουμένως, στο χαϊκού ο ποιητής επιχειρεί να συλλάβει τη ρευστότητα και την προσωρινότητα της στιγμής, με σκοπό τη διατήρησή της στην αιωνιότητα. Τα χαϊκού είναι ποιήματα που «συλλαμβάνουν» μια φευγαλέα στιγμή και την παγιώνουν στο αιώνιο γίγνεσθαι. Το κάθε χαϊκού εμπεριέχει μια έκπληξη, είτε μέσα στην αντίθεση των εικόνων είτε στη σπανιότητα της σύλληψης, θυμίζοντας ένα εκλεπτυσμένο αγαλματίδιο, που παρά το μικροσκοπικό του μέγεθος, αποτελεί μοναδικό και ολοκληρωμένο έργο τέχνης.

Όταν ο ποιητής συλλάβει τη μοναδική στιγμή, με τη μεταφυσική της σημαντικότητα, ο κύριος στόχος είναι να δημιουργηθεί μια μετάβαση μεταξύ των δύο μερών, από τους πρώτους δυο στίχους (μέρος 1ο) ως τον τρίτο στίχο (μέρος 2ο) καθώς και να εμβαθύνει στο νόημα του ποιήματος προσθέτοντας τη λεγόμενη «εσωτερική σύγκριση» ή «σύγκρουση».

Ένα χαϊκού από τον Τζέιμς Χάκετ [μτφ Χρίστος Ρ. Τσιαήλης]

Δυο μύγες, μικρές

Θαύμα το πώς συναντήθηκαν

Στο ρόδο ζευγαρώνουν

Δεν ακολουθείται το μοτίβο 5-7-5 στη μετάφραση όπως και στο πρωτότυπο, όμως εδώ θέλουμε να δείξουμε τη σύλληψη της στιγμής που ανάγεται σε αιώνια μέσα από τη μετάβαση του δεύτερου στον τρίτο στίχο. Η επιτυχής δημιουργία μιας τέτοιας δομής δύο μερών δημιουργεί την έκπληξη στον αναγνώστη και θεωρείται μια από τις πιο δύσκολες και απαιτητικές τεχνικές στη γραφή χαϊκού. Η δημιουργία της έκπληξης είναι απαραίτητη, όχι μόνο για να αποφευχθούν οι εξόφθαλμες, συνηθισμένες μεταβάσεις μεταξύ των στίχων, αλλά και για να αναδειχθεί η υπερβατικότητα της χαϊκού στιγμής με τον στόχο εύληπτο.

στο κοντό πεύκο

βράχος φράσσει τις ρίζες

μυρμήγκι σπρώχνει

[χαϊκού του Χρίστου Ρ. Τσιαήλη]

Για να εξηγήσουμε, κάθε φορά ο τρίτος στίχος ή μια ιδιαίτερη εικόνα ή ξεχωριστή λέξη που ξεχωρίζει από το υπόλοιπο ποίημα αναδεικνύει την «ξεχωριστή στιγμή του χαϊκού» (haiku moment) που πετυχαίνει την ιδιαιτερότητα που θα το κάνει αξιομνημόνευτο και διαχρονικό, αλλά ταυτόχρονα αποδίδει και τον συγκεκριμένο στόχο του ποιητή, αφού κατά κάποιο τρόπο απαντά στο ερώτημα: «γιατί έγραψα αυτό το χαϊκού, ποιο συναίσθημα και ποια εμπειρία μου επιθυμώ να μεταδώσω στον αναγνώστη»;

Στο πιο πάνω χαϊκού, το μυργμήγκι είναι μικρό, και δεν ξέρουμε τι σπρώχνει, θα μπορούσαμε όμως την προσπάθειά του να την παραλληλίσουμε με το κοντό πεύκο που προσπαθεί να νικήσει τον βράχο. Ίσως το ίδιο το μυρμήγκι να προσπαθεί να σπρώξει τον βράχο για να απελευθερώσει τις ρίζες. Ο στόχος του ποιητή είναι να δείξει τη μάχη του αδυνάτου. Όπως βλέπουμε, μπορεί και ο αναγνώστης να συμμετέχει διαδραστικά στην τελική ερμηνεία του χαϊκού, εκτιμώντας τη σημασία της χαϊκού στιγμής.

Έρευνα και κείμενο Χρίστος Ρ. Τσιαήλης

Πηγές και επιπρόσθετο υλικό:

http://hacketthaiku.com/the-haiku-moment/

Άσκηση:

Ας δοκιμάσουμε να συνθέσουμε ένα χαϊκού για να συγκρίνουμε και να αντιπαραβάλουμε δύο ιδέες, βασιζόμενοι στη Γιαπωνέζικη λέξη kiru, μεταφραζόμενη ως «κόψιμο». Όπως έχουμε πει στο μάθημα, το σπάσιμο ενός χαϊκού σε μέρη μη αλληλεξαρτώμενα είναι βασική αρχή. Ας δούμε λοιπόν στους ακόλουθους στίχους ποιες έννοιες μπορούν να ζευγαρωθούν. Οι στίχοι είναι αποσπασμένοι από ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη, της Ελένης Μωυσιάδου και του Κομπαγιάσι Ίσσα. Δοκιμάστε διπλούς συνδυασμούς (όχι τρεις στίχους):

· στης σκέψης μου τα φύλλα

· χωρίς αγάπη,

· αφώτιστοι οι δρόμοι

· η κάθε μέρα.

· φθινοπωρινό λυκόφως

· σαν πεταλούδα!

· στη σκεπή της κόλασης

· ένα κοράκι κάθεται

· ο ουρανός σου

· για να δούμε λουλούδια

· σκαρφαλωμένοι

· Σε ένα ξερό κλαδί

· η θύμησή σου!

· μια φλούδα σκόνης

· μες τα φτερά της σβήνει

Eισηγήσεις:

μια φλούδα σκόνης – χωρίς αγάπη

στη σκέπη της κόλασης – αφώτιστοι οι δρόμοι

σκαρφαλωμένοι – για να δούμε λουλούδια

μες στα φτερά της σβήνει – η θύμησή σου!

Στης σκέψης μου τα φύλλα – ένα κοράκι κάθεται

Σε ένα ξερό κλαδί – μες τα φτερά της σβήνει

Άσκηση: Χρίστος Ρ. Τσιαήλης

Εστίαση στο συναίσθημα

Η εικόνα ως μέσο έκφρασης του συναισθήματος

Το να πεις πολλά με μικρό αριθμό λέξεων είναι η βασική αρχή του χαϊκού. Ο πρώτος στίχος απαντά στην ερώτηση «Πού;» ο δεύτερος στην ερώτηση «Τι;» και ο τρίτος στην ερώτηση «Πότε;» Αλλά το χαϊκού απαντά και στις αιώνιες ερωτήσεις, ειδικά όταν περιγράφουν συναισθήματα και καταστάσεις. Σε ένα μικρό ποίημα, κάθε λέξη και κάθε εικόνα μετρούν. Αποκτούν ένα ειδικό βάρος και σημασία. Επομένως, το χαϊκού περιλαμβάνει - τη γνωστή γλώσσα των συναισθημάτων. Ο ποιητής καλείται να χωρέσει όλη την ομορφιά των συναισθημάτων της υπερβολικά μεγάλης και ευρείας ψυχής του, μέσα σε λίγες λέξεις.

Η μαεστρία της δημιουργίας ποιημάτων χαϊκού είναι η ικανότητα να περιγράφεις το συναίσθημα ή τη στιγμή της ζωής σε τρεις γραμμές. Στο ιαπωνικό τρίστιχο, κάθε λέξη και κάθε εικόνα έχουν μεγάλη σημασία και αξία.

Ο αναγνώστης, αναπόφευκτα, βλέπει και νιώθει μέσω της ανάγνωσης ενός χαϊκού. Και τα συναισθήματά μας δεν χρειάζεται να είναι ίδια με αυτά του ποιητή εκείνη τη στιγμή. Γιατί δεν μας επιβάλλει την αντίληψή του, αλλά μας καλεί να αντιληφθούμε τον εαυτό μας, να μοιραστούμε τη στιγμή μαζί του.

Το χαϊκού παραδοσιακά εστιάζει στις λεπτομέρειες του περιβάλλοντος και του περιβάλλοντος που σχετίζονται με την κατάσταση ενός ατόμου. Είναι ένα είδος στοχασμού, που εκφράζεται με τη μορφή μιας αντικειμενικής περιγραφής εικόνων ή αισθήσεων, που δεν παραμορφώνεται από υποκειμενικές κρίσεις και αναλύσεις.

Πηγές και επιπρόσθετο υλικό:

https://iia-rf.ru/el/animals/pravila-sostavleniya-i-primery-hokku-kratko-o-tom-chego-ne/

http://www.haikuworld.org/begin/ctrumbull.may2003.html

Έρευνα και κείμενο: Ερατώ Ιωάννου

Προτάσεις του Τζέιμς Χάκετ (James W. Hacket) για Συγγραφή Χαϊκού

Σας παραθέτουμε τις είκοσι (20) προτάσεις του Τζέιμς Χάκετ (James W. Hacket) για τη συγγραφή χαϊκού:

(μτφ από τα αγγλικά από την Olga Hooper)

1. Πηγή του χαϊκού είναι η ζωή.

2. Κανονικά, καθημερινά γεγονότα.

3. Αναλογίσου τη φύση (γενικότερα τον χώρο που σε περιβάλλει, έστω και αν είναι αστικό τοπίο) σε κοντινή απόσταση.

4. Ταυτίσου με αυτά που γράφεις.

5. Σκέψου μόνος/η.

6. Απεικόνισε τη φύση όπως είναι.

7. Μην προσπαθείς να γράφεις πάντα 5-7-5.
8. Γράψε σε τρεις γραμμές.

9. Χρησιμοποίησε κανονική γλώσσα.

10. Να υποθέτεις.

11. Ανάφερε την εποχή.

12. Τα χαϊκού είναι διαισθητικά.

13. Προσοχή στο χιούμορ.

14. Η ομοιοκαταληξία αποσπά την προσοχή.

15. Η ζωή στο σύνολό της.

16. Σαφήνεια.

17. Διάβασε δυνατά το χαϊκού σου.

18. Απλοποίησε!

19. Άφησε τα χαϊκού να ξεκουραστούν.

20. Θυμήσου την προειδοποίηση του Blyce ότι «το χαϊκού είναι ένα δάχτυλο που δείχνει το φεγγάρι».

Έρευνα: Χρίστος Ρ. Τσιαήλης

Πηγές και επιπρόσθετο υλικό:

http://haikuhackett.newquantumedge.com/TAThaikuPoem.html#expression/04

Άσκηση:

Δοκιμάστε να συναρμολογήσετε τα ακόλουθα χαϊκού του Γιώργου Σεφέρη:

1. τ’αγάλματα στ’άλλο άδειες μουσείο καρέκλες γύρισαν.

2. μαντήλι Kοράλλια στο της κοίτα. θαλασσί δάχτυλά Τα

Λύσεις:

1. Άδειες καρέκλες

τ’αγάλματα γύρισαν

στ’άλλο μουσείο.

2. Τα δάχτυλά της

στο θαλασσί μαντήλι

κοίτα. Kοράλλια

Άσκηση: Χρίστος Ρ. Τσιαήλης

Στις 14 Ιουνίου 2022 η ποίηση έκανε την βόλτα της και στο Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας – CVAR (Ερμού 285, Λευκωσία 1017) όπου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωσή μας «Χαϊκού – Η Ποίηση στους Δρόμους της Πόλης» η οποία, με γιορτινή διάθεση, αποτέλεσε την κορύφωση του πρότζεκτ μας.

Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία και την ομιλία της η Εξοχότατη Πρέσβειρα της Ιαπωνίας στην Κύπρο Izumi Seki ενώ χαιρετισμό εκ μέρους του Δημάρχου Λευκωσίας Κωνσταντίνου Γιωρκάτζη απηύθυνε η Δημοτική Σύμβουλος Ελένη Λουκαΐδου. Ο Χρίστος Τσιαήλης, λογοτέχνης και συνεργάτης του Room for Art μας μίλησε για το «Πολύτιμο Δώρο της Ιαπωνίας στο Μικροσκοπικό Κουτί» ενώ έγινε βιντεοπροβολή των ποιημάτων χαϊκού που διακρίθηκαν μετά από ανοικτή πρόσκληση του Room for Art στο πλαίσιο του πρότζεκτ. Για το «Πώς βγαίνει η Ποίηση στους Δρόμους» μας μίλησε η Πρόεδρος του Room for Art Ερατώ Ιωάννου η οποία συντόνιζε την εκδήλωση.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την ευγενή χορηγία των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας και με τη στήριξη του Δήμου Λευκωσίας και του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας – CVAR. H Πρεσβεία της Ιαπωνίας έθεσε την εκδήλωση υπό την αιγίδα της στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 60 χρόνια διπλωματικών σχέσεων Κύπρου - Ιαπωνίας.

Τα ποιήματα που θα επιλεγούν θα αναρτηθούν σε πανό στην εντός των τειχών Λευκωσία και γύρω από αυτήν, καθώς και στην ιστοσελίδα του Room for Art ενώ οι ποιητές που θα διακριθούν θα λάβουν συμβολικό χρηματικό έπαθλο.

Προϋποθέσεις συμμετοχής: 

1: Τα ποιήματα Χαϊκού πρέπει να είναι γραμμένα στην Ελληνική ή στην Κυπριακή, να διατηρούν την παραδοσιακή Ιαπωνική φόρμα (3 στίχοι με 5-7-5 συλλαβές) και να είναι άτιτλα.

2: Οι ενδιαφερόμενοι/ες μπορούν να υποβάλλουν από 1 (ένα) μέχρι 3 (τρία) ποιήματα Χαϊκού.

3. Οι ενδιαφερόμενοι/ες πρέπει να έχουν κλείσει τα δεκαοκτώ κατά την ημερομηνία υποβολής.

4: Τα ποιήματα θα πρέπει να μην έχουν δημοσιευθεί προηγουμένως σε οποιαδήποτε μορφή, έντυπη ή ψηφιακή (συμπεριλαμβανομένων και των αναρτήσεων σε ιστοσελίδες, προσωπικά ιστολόγια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης κοκ).

5: Εάν τα υποβληθέντα ποιήματα δημοσιευθούν ή γίνουν αποδεκτά για δημοσίευση αλλού, μετά την υποβολή τους, θα πρέπει να μας ειδοποιήσετε για απόσυρσή τους από τη διαδικασία αξιολόγησης.

6: Ποιήματα τα οποία έχουν αποσταλεί για σχολιασμό και έχουν λάβει ανατροφοδότηση κατά το εργαστήριο συγγραφής Χαϊκού που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του πρότζεκτ «Χαϊκού – η Ποίηση στους Δρόμους της Πόλης» θα αποκλείονται αυτόματα.

7: Από την πρόσκληση για υποβολή ποιημάτων αποκλείονται τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Room for Art και μέλη των οικογενειών τους και οποιοδήποτε πρόσωπο εμπλέκεται στη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των ποιημάτων ή μέλη των οικογενειών τους.

8: Τα ποιήματα μπορούν να υποβάλλονται MONO μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής φόρμας, μέχρι τις 20 Απριλίου 2022 και ώρα 12.00 το μεσημέρι (ώρα Κύπρου).

9: Η μη τήρηση οποιασδήποτε από τις πιο πάνω προϋποθέσεις οδηγεί σε αυτόματο αποκλεισμό από τη διαδικασία αξιολόγησης.

Επιλογή ποιημάτων, ανάρτηση και δημοσίευση 

1: Oι υποβολές θα προωθηθούν στην επιτροπή αξιολόγησης ανώνυμα και θα κριθούν ανώνυμα.

2: Η απόφαση της επιτροπής αξιολόγησης θα είναι τελική και καμία συζήτηση δεν θα διεξαχθεί αναφορικά με αυτή.

3: Στην περίπτωση που διακριθούν περισσότερα από 1 (ένα) ποιήματα από ένα/μία ποιητή/ποιήτρια η επιτροπή αξιολόγησης θα επιλέξει μόνο ένα για ανάρτηση και δημοσίευση.

4: Οι ποιητές/ποιήτριες που θα διακριθούν θα ενημερωθούν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Υπεύθυνες Δηλώσεις:

1: Στην ηλεκτρονική φόρμα υποβολής ποιημάτων Χαϊκού οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται να υποβάλουν υπεύθυνες δηλώσεις.

2: Οι ποιητές/ποιήτριες που θα διακριθούν, αφού ενημερωθούν, θα πρέπει να δηλώσουν ότι αποδέχονται τη διάκριση και να επιβεβαιώσουν εκ νέου ότι το έργο που έχει επιλεγεί είναι δικό τους και ότι δεν έχει δημοσιευθεί. Με την αποδοχή της διάκρισης οι δημιουργοί δεσμεύονται να συμμετέχουν σε δράσεις προώθησης του πρότζεκτ και των αποτελεσμάτων του.

3: Αποδοχή της διάκρισης σημαίνει ότι ο/η δημιουργός συμφωνεί με την ανάρτηση του ποιήματος και του ονόματός του σε πανό στην εντός των τειχών Λευκωσία ή γύρω από αυτήν, καθώς και στην ιστοσελίδα του Room for Art. Τα πνευματικά δικαιώματα του έργου παραμένουν με τον/τη δημιουργό.

Χαϊκού – Η Ποίηση στους Δρόμους της Πόλης

ΕΒΔΟΜΑΔΑ 1

ΕΒΔΟΜΑΔΑ 2

ΑΝΟΙΚΤΗ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ

ΧΑΪΚΟΥ

Προϋποθέσεις συμμετοχής:

Υπεύθυνες Δηλώσεις:

Πρόγραμμα Εργαστηρίων: